پایگاه های خبری تحلیلی یا شبنامه های مجازی !
اجازه بدهید مطلبم را با طرح این موضوع آغاز کنم که تا بحال دقت کردید وقتی تکنولوژی جدیدی در اختیار ما قرار می گیرد معمولا از سر ذوق زدگی در اولین استفاده ی از آن آنقدر دستپاچه و عجولانه عمل می کنیم که بعدها موجب خجلت خودمان می شود؟ مثلا دوربین عکاسی پیشرفته ای را خریداری کرده ایم و چون می خواهیم خیلی زود کار کردن با آن را تجربه کنیم از گل قالی عکس می گیریم و یا به سراغ چهره های ناآماده ی اهالی خانه می رویم و الی آخر.
موضوعی که قصد پرداختن بدان را دارم استفاده ی نابخردانه و بسیار عجولانه ی برخی سایت های خبری همشهری مان هست که گویی همانند کسی که فرصتی در کف نداشته باشد با سرعتی سرسام آور چنان از زمین و زمان انتقاد می کند که خواننده را دچار این ذهنیت می کند که در چه لجنزاری زندگی می کند!
اخیرا تعدادی سایت خبری همزمان در آبادان متولد شده اند که تنها تفاوتشان با هم جابجا بودن مطالبشان نسبت به یکدیگر و پوسته ی محیطشان می باشد. باید در نظر داشت که تعدد وبسایت های خبری در یک جغرافیای معین نظیر یک شهر آن هم از نوع تحلیلی که حاوی دیدگاه ها و صداهای مختلف باشد گویای پویایی و زنده بودن ساحت اندیشه است اما اگر این وبسایت ها ی تحلیلی در اصل یکی باشند و از یک منبع تغذیه بشوند آن جاست که معنا و مفهومی دیگر متبادر می شود که از آن جمله ” رکود و انجماد فکری ” جامعه ی هدف است.
پیش از آن که در این مقوله باریک تر بشویم ؛ پرانتزی باز می کنم و از زاویه ای مغفول مانده به موضوع فعالیت های مجازی در آبادان اشاره می نمایم و آن ضریب نفوذ اینترنت در خانه های شهروندان است. دوستانی که از اینترنت استفاده می کنند می دانند که چندی پیش مخابرات آبادان به یکباره نرخ خدمات اینترنتی خود را به دو برابر افزایش داده که تا به این لحظه همچنان به نرخ های نجومی جدید پایبند مانده است و این در حالی است که تا پیش از این نیز کیفیت خدمات نظیر سرعت دانلود در تمامی پلان های موجود در این شرکت تفاوت بسیاری با دیگر شهرهای کشور دارد. مثلا در پلان یا همان بسته های ۲ مگابایتی این شرکت ؛ حداکثر سرعت دانلود شما ۲۴۰ کیلو بایت در ثانیه است در حالی که همین پلان در شهری نظیر شیراز یا اصفهان حدود ۵۰۰ کیلوبایت می باشد. این ها باعث می شوند که بسیاری از شهروندان آبادانی امکان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند.اینک پرانتز را می بندم و به موضوع اصلی این یادداشت می پردازم.
اخیرا دو یا سه وبسایت محلی مشابه با رویکردی کاملا تخریبی در فضای مجازی ظهور پیدا کرده اند که می توان هر دوی آن ها را نسخه ی شهرستانی یکی از وبسایت های استانی و وابسته به اردوگاه شکست خورده در انتخابات ریاست جکهوری سال ۹۲ دانست که با مراجعه به وبسایت مادر براحتی در می یابید که این وبسایت های شعبه محلی در واقع برای آن ایجاد شده اند که وبسایت مادر بیشتر دیده بشود. بعبارتی دیگر صفحه ی شهرستان های آبادان و خرمشهر وبسایت مادر در قالب دو آدرس اینترنتی ظاهرا مجزا در فضای مجازی منتشر می شوند.
حال این پرسش مطرح می شود که این کار با چه اهدافی صورت گرفته است؟
نگارنده معتقد است که دو واقعه ؛ یکی سیاسی و دیگری اقتصادی موجب این امر شده است. واقعه ی سیاسی مربوط به پیروزی پررنگ اعتدال گرایان بود که به زعم این فعالان تازه ی فضای مجازی بی شباهت به اصلاح طلب ها نیستند و نیز بیم و وحشت اینان از انتخابات سال آینده مجلس شورای اسلامی است. اما واقعه ی دوم که اقتصادی است مربوط می شود به محدوده ی تازه تعریف شده ی منطقه ی آزاد اروند که از مدیرانی که باز به زعم این دلواپسان؛ اصلاح طلبان هستند و با توجه به جمعیت حدودا نیم میلیونی منطقه ؛ وحشت آن دارند که چهار نماینده ی آتی مجلس از آبادان و خرمشهر کسانی باشند که با خط فکری آنها همسویی که چه عرض کنم در تباین مطلق باشند.
نگارنده معتقد است که حجم گسترده ی هجمه ی این وبسایت های سایه ؛ از آن روست که با به قول خودشان افشاگری هایی که هر روز رونمایی می کنند قدری از هیمه و قدرت رقیب را در منطقه کاهش بدهند. از این روست که در تحلیل هایشان به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم به تخریب سوژه هایشان می پردازند تا جایی که برای بدنام و پرونده سازی رقبای احتمالی به سراغ بایگانی اداره ها و سازمان هایی که رقبای احتمالی در آن ها مشغول به کار هستند رفته و حتا نامه هایی را نیز منتشر می کنند که قطعا این کار جرم است و لازم است نظارت کنندگان بر فعالیت پایگاه های خبری و تحلیلی و حراست اداره ها و سازمان هایی هدف به وظیفه ی خود عمل نمایند و حافظ آبروی اشخاص حقوقی و حتا حقیقی باشند.
به نظر می رسد گردانندگان این پایگاه های خبری خود را در هاله ای از مصونیت می بینند که بی هیچ واهمه ای از افراد نام برده و در پاره ای موارد هتک حرمت می نمایند. چسباندن وصله هایی نظیر ” معلوم الحال ” ؛ “فتنه گر” و یا اقدام به تخریب گسترده ی برخی مسوولانی که احتمالا کاندیدای انتخابات سال آینده ی مجلس باشند ؛ در این وبسایت ها خیلی عادی است ؛ حال آن که هر کدام از افرادی که نام می برند این حق را دارند که مطابق حقوق شهروندی مصرح شده در قانون مدنی کشور اقدام به شکایت کنند.
آبادان از دیرباز شهری سیاسی بوده و این ویژگی از سال ها پیش از انقلاب اسلامی در این شهر بوده است هر چند که فضای سیاسی پس از جنگ در این شهر را به هیچ عنوان نمی توان با سال های پیش از آن مقایسه کرد چون در حال حاضر ؛ آن ویژگی منحصر بفرد جای خود را به “سیاسی بازی” داده است و برای اثبات این ادعا می توان به تلاش های گسترده در تخریب و ترور شخصیت ها صرفا با هدف حذف و نشاندن فرد مورد نظر مافیای قدرت در این شهر اشاره نمود.
متاسفانه در این وبسایت های مثلا تحلیلی بسیاری از تخطئه ها را از دریچه ی اموری که نزد قاطبه ی مردم ارزش محسوب می شود پیش می برند و بجاست که به این تحلیلگران قشری نهیب زد که حق ندارند در اموری که تشخیص آن ها بر عهده ی مراکز ذیصلاح نظیر قوه ی قضاییه است مایه بگذارند. گرفتن انگشت اتهام به سوی اشخاص حقیقی و قرار دادن آن ها در دایره ی مترودین نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ؛ تحت عنوان ” منفورین فتنه ۸۸″ و غیره صرفا دستاویزی است برای نویسندگان شتابزده و کسانی که جز خود و اندکی جلوتر از پای خود را نمی بینند.
یکی دیگر از انتقاداتی که به این گروه کم تعداد اما برخوردار از امکانات هیاهو وارد است درج دیدگاه هایی به نام مردم و بی هیچ ملاحظه ای می باشد که به نظر می رسد اینان فضای وبسایت رسمی را با وبلاگ شخصی اشتباه گرفته اند. معمولا در وبلاگ نویسی می توان با آزادی بیشتری نوشت و دیدگاه ها را منتشر کرد اما در وبسایت رسمی اینگونه نیست و مسوولیت مستقیم نوشته ها اعم از نویسنده و مخاطبان بر عهده ی مدیریت سایت می باشد؛ نظیر آن چه در رسانه های مکتوب اعمال می شود. بنابراین ادامه روند فعلی در این مثلا پایگاه های خبری که مناسب تر آن است که نام ” شبنامه های مجازی” بر آنان اطلاق گردد صرف نظر از اینکه گردانندگان خود را دچار گرفتاری های قانونی خواهد نمود موجب تشدید بدبینی در جامعه می شود و این به هیچ عنوان به مصالح کشور و نظام اسلامی مان نیست و به مثابه ی آب به آسیاب دشمن ریختن است.
اگر بخواهیم نقد بیشتری از این شبنامه های مجازی بنویسیم می توانیم به اشارات مستقیم و بی پرده ی آنان به عزل و نصب هایی کرد که خواننده ی داخلی را دچار ناامیدی و یاس نسبت به کارگزاران مورد تایید نظام می کند و خوانندگان خارجی که بیش تر؛ سرویس های خبری معاند می باشند را به راحتی و کاملا رایگان تغذیه می نمایند تا در برنامه های مسمومشان فضای سیاسی کشوررا با دلایل و اسنادی که اینگونه سایت های مثلا روشنگر منتشر می کنند چهره ی بدی از نظام جمهوری اسلامی ایران را در معرض دید دشمنان خارجی و داخلی قرار بدهند.
بحث دیگری که طرح آن حائز اهمیت است این که نقد و نقادی بسیار خوب است تا جایی که به سیاهنمایی منجر نشود.همانگونه که پیش تر عنوان نمودیم اکثر سوژه هایی که در این وبسایت ها مطرح می شوند قابلیت پیگیری توسط نهادهای نظارتی مسوول ؛ نظیر دادگستری و یا سازمان و نهاد مورد انتقاد را دارا می باشند .اینکه در وبسایت گفته بشود فلان مسوول در فلان تاریخ کجا بوده که در مراسم فلان مناسبت حاضر نبوده است خوب است اما اینکه نویسنده و یا مخاطبان بنویسند که لابد با خانواده به تفریح رفته بوده خیلی بد است. باید توجه داشت که استنطاق مزموم است ولی می توان با ادبیاتی برخاسته از آشنایی با الفبای خبرنویسی و تحلیل نویسی و مهم تر آراسته به ادب و اخلاق خاصه ی مومنان ؛ پرسشی را طرح کرد و پیش از آن که مخاطب را دچار شک و تردید و احیانا بدبینی نماییم ؛ با تماس با فرد یا سازمان مورد نظر ؛ پاسخ را نیز دریافت نماییم و بعد چنانچه تشخیص بدهیم آن مطلب ارزش خبری دارد یا نه اقدام به انتشار نماییم.
این که نوشته بشود فلان مسوول چند روزی است در محل کار دیده نشده و بعد نبود او را به سو استفاده های مالی ربط بدهیم در کجای آموزه های دینی ما تحسین و سفارش شده است که چنین می کنید؟!
اما….مراد از نوشتن این چند سطر آن است که مطابق مثالی که در ابتدای یادداشت ذکر شد نباشیم.حوزه ی خبر ؛ از حساس ترین امور است و اندکی لغزش جبران ناپذیر است.نوشتن خبر و تحلیل با آن چه که مرسوم است دو یا چند نفر با هم مباحثه می کنند خیلی فرق دارد.خبر باید پشتوانه داشته باشد و اگر شما تمایل دارید که افشاگری کنید و بجای دادگستری و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی به جرم های افراد رسیدگی نمایید این را بدانید حتا اگر جرمی برای شما احراز هم شده باشد نمی توانید آن را منتشر کنید .
نگارنده معتقد است بخش اعظمی از این نوشتارها برای بیرون راندن حریفان احتمالی از میدان انتخابات آتی است وگرنه چه دلیلی دارد ۱۶ ماه مانده به انتخابات مجلس ؛ از سفره ی حجاجی بگویید که با هدف های انتخاباتی پهن خواهند شد. آیا این ادعای شما گویای آن است که مردم ما شعور و بصیرت سیاسی ندارند که با لقمه نانی ؛ خام می شوند؟ و اگر در این زمینه مدارکی دارید که در دوره یا دوره های قبل آرای مردمی به لقمه نانی تصاحب شده است چرا به وظیفه ای که لابد بدان قائل هستید عمل نمی کنید و افشاگری نمی نمایید؟
در پایان آرزو می کنم و امیدوارم که حساسیت های منطقه را درک نمایید و اگر مدارکی دارید که آینده ی سیاسی شهر را تطهیر و منزه می کند از مبادی قانونی وارد بشوید و پیگیری قانونی را به اهلش بسپارید . ضمن آن که علاوه بر این ها ؛ شخصیت های حقوقی و اشخاص حقیقی مورد نظرتان نیز می توانند ادعای حیثیت نمایند مگر آن که شما به وجود و کارکرد ابزارهای قانونی در برخورد با انحرافات و کج روی های مسوولان و مدیران شهراعتقادی نداشته باشید که در این صورت حسابتان کاملا جداست.
مهرداد معماری
