«گل‌های کاغذی» در پالایشگاه آبادان!
رمان «گل‌های کاغذی» اثر محمدعلی گودینی که انتشارات نارگل آن را منتشر کرده اثری با محوریت نفوذ و سلطه انگلیسی‌ها بر منابع نفتی ایران پیش از انقلاب است.
«گل‌های کاغذی» در پالایشگاه آبادان!…باشنیدن این مطلب از رفتن باز ایستادم. گفتم: «عجب عجایبی!»
بعد دوباره راه افتادم و پرسیدم: «با این حساب و کتاب، پس حالا این همه انگلیسی توی تهران، زن‌هاشون برای زایمان کجا می‌فرستن؟!»
دو ماشین سواری مدل بالا، نرسیده به ما، از دو سمت مخالف از کنار هم گذشتند. سرنشین یکی از سواری‌ها خارجی بود. فرهاد گفت: «حالا کجاش رو دیدی مهندس! بابام تعریف می‌کنه سردر کلوپ تفریحی توی پالایشگاه، یه تابلو زده بودن و روش نوشته بودن «ورود ایرانی و سگ ممنوع!»
فرهاد نفسش را پرصدا بیرون دمید. تمام بدنم داغ شد. رو به سمتی که سواری خارجی رفته بود، تفی پراندم و گفتم: «لعنتی‌های بی‌وجدان.» بعد با نگاهی خیره توی چشم‌های فرهاد گفتم: «خیلی هم غلط کردن مو زردهای موذی چشم زاغ.»
کتاب «گل‌های کاغذی» محمدعلی گودینی روایت دو نوجوان به نام‌های فرامز و فرهاد است که در دوران پیش از انقلاب برای ورود به دانشگاه تلاش می‌کنند. داستان از رفاقت این دو نوجوان و آماده شدن برای امتحانات نهایی آغاز می‌شود. پدر فرهاد که کارمند شرکت نفت است به دلیل مسایل سیاسی به آبادان تبعید شده است و باید خانواده خود را هم به آبادان ببرد. جدایی این دو دوست قدیمی بهانه‌ای برای شکل گیری حوادث داستان است.
موضوع محوری داستان نفوذ و سلطه انگلیسی‌ها بر منابع نفتی ایران پیش از انقلاب است، که نویسنده سعی دارد با تصویر کشیدن تحقیر ایرانیان توسط انگلیسی‌ها در مخاطب حس تنفر نسبت به این موضوع ایجاد کند. این موضوع با تکرار چندین باره عبارت «ورود ایرانی و سگ ممنوع!» دنبال می‌شود. در مقابل هم حس تنفر فرامرز دوست فرهاد در مسیر داستان بیشتر و بیشتر می‌شود.
نامه‌هایی که بین این دو دوست رد و بدل می‌شود و سفری که فرامز به آبادان می‌کند، همزمان با راه پیمایی مردمی فرامز را با بسیاری از مسایل آشنا می‌کند، به طوری که ساواک به او مشکوک شده و از او بازجویی می‌کند.
یکی از نقاط قوت کتاب‌های گودینی پرداختن به مضامین خوب است، ولی اشکال کار او این است که برای پرداختن به این مضامین داستان را آنطور که باید و شاید پرورش نمی‌دهد. گودینی دغدغه‌هایی برگرفته از بطن جامعه و تاریخ ما دارد ولی این مضامین در قالب داستانی جای نگرفته‌اند. رمان «گل‌های کاغذی» روان است ولی چندان فراز و نشیب ندارد، با اینکه مختصر است ولی در بسیاری از موارد توصیفاتی وجود دارد که چندان به کار داستان نمی‌آید و از طرفی جذابیتی هم ندارند.
رمان فاقد تعلیق است و مخاطب را مجبور نمی‌کند تا حوادث را حدس بزند برای همین با وجود صفحات اندکش خواندنش کمی دشوار است. تکرار‌ها و پافشاری بر موضوعاتی که گاهاً خسته کننده می‌شوند از دیگر نقاط ضعف «گل‌های کاغذی» است.
اما این شرایط تا پایان کار ادامه ندارد. صفحات پایانی داستان ضرب آهنگ دیگری دارد و همین‌ها نقاط قوت این کتاب است. تعقیب و گریز، حوادثی که معمولی نیستند و حادثه‌های غیرمنتظره، پایانی جذاب را برای «گل‌های کاغذی» رقم زده است، به طوری که انگار داستان شروع شده است و مخاطب دوست دارد که ماجرا ادامه داشته باشد.
طراحی و ظاهر کتاب «گل های کاغذی» قابل تحسین است. در عین سادگی سعی شده است تا هماهنگی مناسبی با مضمون داستان ایجاد شود و هر کجا اشاره‌ای به باشگاه تنیس انگلیسی‌ها می‌شود تصویر روی جلد -که البته کمی هم دستکاری شده است- به ذهن متبادر شود، که این ارتباط در نوع خود بی نظیر است. قطع کتاب، اندازه قلم و نوع کاغذ، کتاب را دوست داشتنی کرده است.
پرداختن و خلق داستان‌هایی با موضوعات انقلابی قطعاً مفید و قابل تقدیر خواهد بود. وقایع تاریخی و یا نیازهای اجتماعی که در قالب هنر می‌توانند به عموم جامعه انتقال یابند و تاثیر گذاری بیشتری داشته باشند و از طرفی هم آنها را ماندگار کند. ولی لازمه این امر مهم اول آن است که این داستان‌ها بتواند عنصر مهم جذابیت را همراه خود کند و ثانیاً به آن موضوع در لایه‌های پنهان داستان بپردازد. گرچه روایت‌های دست اول به شرط آن که عنصر جذابیت را بتواند در خود داشته باشد قابل تامل است.
«گل های کاغذی» محمدعلی گودینی را نشر نارگل در ۱۴۳ صفحه با قیمت ۶ هزارتومان چاپ کرده است، که میتوانید این کتاب را از فروشگاه اینترنتی کتاب متن تهیه کنید و با خواندنش در روزهایی که رو به گرما می‌رود لذت ببرید!
