این روزها ناصر تقوایی چه می کند؟
ناصر تقوایی این روزها جز تدریس و مطالعه کار دیگری انجام نمی‌دهد و می‌گوید؛ دلش می‌خواهد در فضای بدون سانسور کار کند. چون تنها در این زمان است که می‌تواند با افتخار؛ تمام قد بایستد و از فیلمش به عنوان یک اثر که حرفی برای گفتن دارد؛ دفاع کند.
تقوایی از استثناهای سینمای ایران است. فیلمساز باتجربه‌ای که کم فیلم می‌سازد ولی از استادان سینما به حساب می‌آید. در کارنامه فیلمسازی او؛ تنها ۶ فیلم بلند و یک اپیزود از فیلم بلند (اپیزود «کشتی یونانی» از مجموعه «قصه‌های کیش»۱۳۷۷) دیده می‌شود که سه تای آن را قبل از انقلاب و سه تا را پس از انقلاب ساخته است. تقوایی یک سریال مشهور هم ساخته که مردم او را بیشتر با این مجموعه می‌شناسند. «دایی جان ناپلئون» نوشته ایرج پزشکزاد. اما پیش‌از همه اینها تقوایی مستندساز است. «تاکسی‌متر» که در سال ۱۳۴۶ برای تلویزیون ساخته شد، نخستین فعالیت او در عرصه فیلمسازی محسوب می‌شود. مستندهایی چون «مشهدقالی»، «فروغ فرخزاد»، «اربعین» و «بادجن» مهمترین مستندهای تقوایی‌اند. او پس از انقلاب نیز مستند «تمرین آخر» (۱۳۸۳) را با موضوع تعزیه ساخت.
تقوایی فیلم کوتاه تحسین‌شده «رهایی» (۱۳۵۰) را هم در کارنامه دارد. این فیلم در هشت جشنواره مهم جهانی از جمله جشنواره‌های ونیز، سانفرانسیسکو و جیفونی جایزه گرفت.
تقوایی که متولد آبادان است، در سال ۱۳۴۴، درسال قبل از آنکه خودش پشت دوربین یک فیلم کوتاه مستند بایستد، جزو کارکنان فنی فیلم معروف خشت و آیینه ساخته ابراهیم گلستان بود و زیر و بم فیلمسازی را همانجا آموخت.
ناصر تقوایی از معدود سینماگران ایرانی است که ادبیات را خوب می‌شناسد و به قول خودش عاشق ادبیات است. او دانش‌آموخته ناتمام رشته ادبیات فارسی است و یک مجموعه داستان هم منتشر کرده که توقیف شد با نام «تابستان همانسال» که مشتمل بر هشت داستان به هم پیوسته است. مدتی هم سردبیر مجله ادبی هنر و ادبیات جنوب بود. شاید همین نکته باعث شده او در آثارش، بیشتر از همه سینماگران ایرانی به اقتباس ادبی توجه نشان دهد.
آنچه تقوایی را به عنوان یک استثنا در سینما مطرح می‌کند تنها کیفیت آثارش نیست بلکه انبوه کارهای ناتمامی است که در کارنامه دارد. مطمئنا مقصر تمام این «ناتمام‌ها» خود تقوایی نیست و در برخی از موارد شرایط و وقایع مختلف نیز سهیم بوده‌اند. او در کارنامه خود چندین کار سینمایی و تلویزیونی ناتمام دارد. مجموعه تلویزیونی «داستانسرایان» (۱۳۵۷) که به زندگی و آثار نویسندگان نام‌آور ادبیات معاصر می‌پرداخت، از آن جمله است. او پیش‌از انقلاب قرار بود «شوهر آهو خانم» نوشته علی‌محمد افغانی را هم بسازد که نشد.
اگرچه حجت‌الله ایوبی ؛ رئیس سازمان سینمایی کشور ؛ نوید کار کردن دوباره تقوایی و بیضایی را داده و گفته پروانه ساخت برای کار بیضایی صادر شده و تقوایی هم اگر تقاضای پروانه ساخت کند؛ با او موافقت خواهد شد؛ اما گویا تقوایی هنوز تصمیمی برای ساخت فیلم تازه‌ای ندارد.
ناصر تقوایی نیز در پاسخ به سخنان رئیس سازمان سینمایی گفته است : در فضای غیرحرفه‌ای و جایی که در کارش دخالت بیجا شود؛ نمی‌تواند کار کند.
اما گویا ایوبی برای دعوت از تقوایی برای ساخت فیلم همچنان مصر است. او در نشستی خصوصی هم از تقوایی دعوت به کار کرده و پیشنهاد کرده تقوایی «چای تلخ» را با تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی و ارشاد بسازد.
با این اینکه این زمزمه‌ها هنوز نتوانسته نظر کارگردان «ناخدا خورشید» را برای همکاری با سینما تغییر دهد اما این مساله مهمی است که ریاست سازمان سینمایی اصرار به بازگشت سینماگران صاحب اندیشه به عرصه سینما دارد.
