«رنگ نمکی» که شیرین بود

محسن خندستان؛ کارگردان و مستند‌ساز آبادانی بعد از ساخت فیلم‌های کوتاهی مانند«تصمیم و موقعیت چهارم»؛ ساخت مستندهایی مثل «سیراف سند خلیج‌فارس»،«خضر نبی»،« موزه آبادان» وهمچنین تحقیق و پژوهش در پروژه‌های مستند بسیاری همانند«در کرانه بهمنشیر»،«جنگل‌های حرا»، «پزشکی سیراف باستان»، تصویربرداری پروژه‌هایی مختلف همینطور حضور و موفقیت در جشنواره‌های گوناگون این روزها در مراحل آخر تولید مستند «رنگ نمک» است این مستند باعث شد سراغ محسن برویم و با این هنرمند آبادانی گفت‌و‌گویی داشته باشیم.
مستند رنگ نمک به چه موضوعی پرداخته است؟

این مستند به موقعیت خاص جغرافیایی می‌پردازد و مربوط می‌شود به حدود ۵۷۰ میلیون سال پیش که به دوره‌‍‌ی سوم زمین‌شناسی؛ «پرکامبرین» شناخته می‌شود و رنگ‌هایی در کوه‌ها وسنگ‌های آن قسمت وجود دارد که همگی از جنس نمک هستند.

چطور شد که چنین مکانی را پیدا کردی؟
حدود یک سال پیش در یکی از نشریات استان بوشهر به مطلبی برخوردم و به مکانی در این استان اشاره شده بود که کوه‌های نمکی با رنگ‌های متفاوت دارد بعد از خواندن این مطلب حس خوبی به من دست داد و کار تحقیق و پژوهش را بر این مکان آغاز کردم . متوجه شدم که به جز چند عکس ساده چیز خاصی از این محل تهیه نشده است که به مردم ایران و جهان شناسانده بشود و حس کردم این موضوع شاید برای مردم بسیاری از کشورهای دنیا جالب باشد.
مکان دقیق این کوه‌های نمک در کجای استان بوشهر قرار دارد؟
بین شهرستان‌های خورموج و دشتی.
کار تحقیق و پژوهش روی این محل خاصرا چطور شروع کردید؟
کار سختی رو پیش رو داشتیم و به دلیل کمبود منابع به کتاب‌های زمین‌شناسی، محیط زیستی و حتی به مجله‌ها و روزنامه‌های مختلف رجوع کردیم تا تحقیقات‌مان به نتیجه‌ای برسد.
این تحقیق چقدر طول کشید؟
به صورت تقریبی یک سال کار تحقیق و پژوهش طول کشید و از درون این تحقیقات متنی درآمد که ما این متن را مایه‌ی اصلی فیلمنامه‌ی این مستند قرار دادیم.
ساخت فیلم چگونه شروع شد؟
بعد از کامل شدن فیلمنامه‌، موضوع را با «محسن اعتمادی‌فر»؛ که یکی از عکاسان و تصویربرداران خوبمان است مطرح کردم و در نهایت قرار شد این کار را به طور مشترک بسازیم.
ساخت رنگ نمک سرمایه‌گذار خاصی داشت یا به صورت مستقل تولید شد؟
بیش از ۸۰ درصد کار به صورت مستقل پیش رفت و ما به خاطر این موضوع نزدیک به یک هفته در بوشهر بودیم.
مکان فیلمبرداری چگونه جایی بود؟
مکانی بسیار صعب‌العبور که حدود ۵۰ کیلومتر از شهرستان خورموج فاصله داشت و نزدیک به ۲۰کیلومتر جاده‌ی خاکی تا کوه داشت و در دل کوه هم حدود ۵کیلومتر پیاده‌روی داشتیم.
پس فیلمبرداری سختی داشتید؟
بسیار سخت. جالب است بدانید در روز آخر فیلمبرداری دو نفر از اعضای گروه در اطراف کوه‌ها گم شدند و شرایط مکان طوری بود که نه تلفن‌های همراه آنتن می‌دادند و نه بیسیم‌های گروه جواب‌گو بود اما به لطف گروه خوبی که داشتیم کار خوب پیش رفت و لحظات خوب و شیرینی را گذراندیم.
چند روز فیلمبرداری طول کشید؟
به صورت تقریبی چهار روز.
در حال حاضر مستند رنگ نمک به کجا رسیده است؟
در مرحله صدا‌گذاری است.
گوینده‌ای هم برای مستندتان انتخاب کرده‌اید؟
بله. جمشید گرگین گوینده رنگ نمک است.
چه شد با جمشید گرگین کار کردید؟
برای مستند قبلی خودم «دریای پارس» گرگین را برای گویندگی در نظر داشتم که متاسفانه این همکاری صورت نگرفت اما برای این کار از اول تاکید داشتم که وی حضور داشته باشد و در این خصوص صحبت شد و خوشبختانه گرگین متن را مطالعه کرد و بعد از چند بار بازنویسی پذیرفت که با ما همکاری کند.
نگارش متن این فیلم هم کار خودتان بود؟
بله. متن از دل تحقیقات بیرون آمد.
با عواملی حرفه‌ای کار کردید؟
بله. ک صدابرداری مستند هم بر عهده محمود سماک‌باشی و حسین ابوالصدق که سابقه همکاری در فیلم‌هایی مثل «چهارشنبه سوری»، «شهر‌زیبا» و همچنین «کلاه‌قرمزی و سروناز» را داشتند؛ بود و جهانگیر میرشکاری کار افکت‌های مستند را بر عهده داشت، پویاهراتیان؛ عکاس و دستیار کارگردان، امیرهدایتی؛ دستیار تصویر بودند و همچنین مدیر تولید پروژه عماد‌سلمانیان؛ به همراه دستیارش؛ مریم ساعدی بودند.
چرا این اواخر بیشتر کارهای تو در بوشهر فیلمبرداری شده‌اند؛ آیا این موضوع دلیل خاصی دارد؟
فضای بوشهر فضای بسیار خوبی است و مردمی که در تمامی نقاط این استان حضور دارند بسیار مهربان هستند که همیشه با اهالی هنر نهایت همکاری را داشته‌اند، همچنین اداره‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری بوشهر و هنرمندان این خطه در شرایط مشابه نهایت همکاری را داشته‌اند و این تجربه‌های خوب باعث شده کار کردن در بوشهر برایم لذت‌بخش بوده و این همکاری‌ها تداوم داشته باشد.
قصد استمرار فیلمسازی این بار در آبادان را ندارید؟
چرا قصد دارم اما متاسفانه در آبادان حمایت‌کننده‌ای برای آثار مستند وجود ندارد و بارها دوندگی‌های زیادی را در اداره‌های مختلف داشتم اما سرانجامی نداشتند و هیچکس نبوده که بر روی کار مستند سرمایه‌گذاری کند.

سامان علی نژادیان/هفته نامه آوای خوزستان