تافته جدا بافته ای به نام آبادان
گرچه استان خوزستان بواسطه ی برخورداری از صنایع عظیم نفتی و پتروشیمیایی در نگاه ملی ؛ استانی صنعتی به شمار می آید اما باید اذعان داشت که این استان در بخش بهره برداری های اجتماعی و شاخص های توسعه اجتماعی همچنان سنتی می باشد.اکثر شهرهای خوزستان در کنار رودخانه های دائمی آب شیرین قرار دارند ولی در کمتر شهری شاهد بهره برداری از این تحفه ی الهی و طبیعی می باشیم. همچنین نگاه مدیران ارشد در خوزستان همواره از نوع برنامه ریزی های زودبازده و به دور از ژرفای توسعه عمیق بویژه در بخش اجتماعی آن بوده است. برای مثال در شهرهایی نظیر آبادان و خرمشهر که پس از سپری شدن بیش از دو دهه از پایان جنگ همچنان در خرابی های استراتژیک نظیر آب شرب و سیستم دفع فاضلاب شهری و حتی جاده های مواصلاتی مناسب و از همه مهم تر آمار بسیار بالای بیکاری که موجب ناامنی های مزمن و آمار بالای طلاق می باشد می باشیم ؛ متاسفانه هیچ طرح و پروژه ای که به معنای واقعی سرمایه گذاری پایه ای و استوار لقب بگیرد ؛ شاهد نبوده و نیستیم.توسعه اجتماعی از دیدگاههای متفاوت معناهای مختلفی را داراست از جمله: گذر از جامعه سنتی به صنعتی یا مدرن از طریق تقسیم کار .با این تعریف قصد دارم تا نگاهی داشته باشم به مقوله ی این نوع از توسعه در جامعه ی سنتی خوزستان .
همگان می دانیم که استفاده از ظرفیت های منطقه یکی از ابزارهای ایجاد اشتغال و بالابردن ضریب امید به آینده در هر جامعه ای است در صورتی که در اکثر شهرهای خوزستان از منایع طبیعی موجود هیچگاه استفاده نشده است و سواحل رودخانه های این استان چنان بکر مانده که جز غروب زیبا و یا احیانا ماهیگیری در آن هیچ جاذبه های به جاذبه های بالقوه آنان اضافه ننموده ایم حال آن که می توان با دعوت از سرمایه گذارهایی ؛ آنان را ترغیب به ایجاد شهرک ها و جزیره های مصنوعی در این همه فضای بکر آبی استان نمود.
به راستی به چه علت مسوولان و برنامه ریزان خوزستان هیچ دل و دماغی برای گسترش توسعه گردشگری که خود زمینه ساز گسترش اقتصادی و اجتماعی منطقه است ندارند؟ آیا در حاشیه رودخانه آبادان یا خرمشهر امکان ایجاد شهربازی آبی وجود ندارد؟ آیا در مشهد مقدس یا اصفهان که کمبود آب همواره بیداد می کند چگونه است که شاهد انواع شهربازی هایی هستیم که عنصر اصلی آن ها آب می باشد اما در خوزستان چنین چیزهایی نیست؟ بی رو در بایستی باید گفت که متاسفانه فرهنگ نه گفتن و حتی سنگ اندازی در بین مسوولان استان خوزستان نهادینه شده است.با یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در این رابطه گفتگو کردم و ایشان گفت که متاسفانه در بسیاری از طرح هایی که به استان پیشنهاد داده می شود ؛ چنان طی مسیر را پیچیده می کنند که فرد سرمایه گذار راهش را می کشد و می رود و دیگر پشت سرش را هم نگاه نمی کند.وی می گفت دررابطه با استفاده از ساحل آبادان و ایجاد شهربازی در ساحل ؛ سرمایه گذاری آمد که همطراز با سرزمین های آبی و شادی مشهد مقدس در آبادان را کار کند . منتها درخواست کرده بود که تسهیلات ارزان قیمتی جهت بهره برداری از ساحل و آب رودخانه برایش در نظر گرفته شود که مسوولان استان در این خصوص آنقدر سنگ اندازی کردند که سرمایه گذار عطایش را به لقایش بخشید و رفت. در صورتی که اگر همکاری و مساعدت وجود می داشت می توان امیدوار بود که مشاغل متعددی چه بطور مسقیم و غیر مستقیم در منطقه شکل می گرفت.
حال این نگاه را عمومیت بیشتری بدهید تا توسعه ی اجتماعی معنا و مفهوم بیشتری یابد.آیا جز این است که ایجاد جاذبه های گردشگری ؛ امنیت روانی به ارمغان می آورد؟ بر اساس نظریه نظام مندی ؛ توسعه شامل توسعه اقتصادی, سیاسی, اجتماعی, فرهنگی و غیره می باشد. توسعه یکی از ابعاد, توسعه سایر ابعاد را نیز به همراه خواهد آورد.این موضوع را در هندسه به راحتی می توان مشاهده نمود یک مربع با افزایش طول یک ضلع سایر اضلاع نیز افزایش می یابند و اصولاً برای رسیدن به یک توسعه پایدار و قابل اتکا باید توسعه ای همه جانبه شکل بگیرد. در جامعه ای که اقتصاد راکد باشد در زمینه فرهنگی و اجتماعی و سیاسی توسعه پایداری شکل نخواهد گرفت در واقع اینها مثل پایه های یک میز هستند که اگر یکی ضعیف باشد عملی برای تضعیف سایرین خواهد بود به همین ترتیب توسعه باید از حاکمیت و بدنه جامعه توامان شکل بگیرید.
از توسعه در بخش گردشگری و توریستی که بگذریم می توانیم به بنگاه های زود بازده در استان خوزستان نیز اشاراتی داشته باشیم. همه می دانیم که نقطه ی آغازین در تولد هر بنگاه اقتصادی حمایت های بخش بانکی آن جامعه است. این بدان مفهموم است که اگر بانک ها از سرمایه های اجتماعی نظیر صاحبان خرد و اندیشه و طرح های اقتصادی حمایت نکنند هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد و هیچ کارگاه اقتصادی که هدفش تقویت بنیه اقتصادی آدم های آن جامعه می باشد قوّت نخواهد گرفت.اما در همین چند ماه گذشته چندین و چند بار استاندار محترم به سسیتم پولی ( بانک ) هشدار و نهیب داده که با مردم همکاری کنند . این یعنی آن که هر کس ساز خود را کوک کرده و بیچاره مردمی که مجبورند در سایه چنین مدیریتی ادامه ی حیات بدهند. اینها نتیجه ی بی توجهی برنامه ریزان و ناظران بر اجرای قانون در استان خوزستان است.چرا یک فردی که تحت پوشش کمیته ی امداد هم می باشد برای دریافت وام پنج میلیون تومانی! اشتغال که به بانک ملی معرفی شده است باید دو ضامن معتبر به اضافه ی جواز کسبی بیاورد که برای گرفتن همین یک قلم بیش از یک میلیون تومان باید هزینه کند! آیا در تمام کشور اینگونه است و یا نه فقط در خوزستانی که سه هزار میلیارد تومان اختلاس می شود اینگونه سخت گیری های بی منطق وجود دارد. با خانمی که بدنبال وام خود اشتغالی از کمیته امداد آبادان بود گفتگو کردم و ایشان گفت : برای گرفتن وام ۵ میلیون تومانی نزدیک به دو ماه انتظار کشیدم تا مجوز معرفی به بانک به کمیته امداد آبادان ابلاغ گردد و تازه پس از بردن معرفی نامه به بانک آنقدر مدارک خواستند که من شککردم که نکند میزان وام مورد نظر من ۵۰۰ میلیون تومان است نه ۵ میلیون. این خانم به من گفت : من سرپرست خانوار هستم و اگر هم جواز کسب داشته باشم ؛ طبق خواسته ی بانک باید مکانی را به عنوان مغازه اجاره نمایم و تجهیز نمایم که کارشناس بانک تشریف بیاورد و از نزدیک ببیند و به بانگک گزارش کند. آیا واقعا با این ۵ میلیون تومانی که کمیته ی امداد بابت وام خود اشتغالی می دهد و در آمارهایش هم اعلام می کند که این تعداد را به سامان رسانده ایم! می شود مغازه کرایه کرد و تجهیز کرد؟
اجازه بدهید با قلمی درشت و قرمز خط بطلانی بکشیم بر اظهار نظرهایی که بعضا نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی مطرح می نمایند و در آن از بودجه و اعتباراتی در جهت توسعه ی استان نام می برند که وصل است به منابع نفتی استان. توجه این بخش ار نمایندگان را به این مهم جلب می نماییم که خود شما در ماندن و قدرت گرفتن مدیران نالایق در استان خوزستان بیشترین سهم را دارید و اگر ما از توسعه پایدار و برای نمونه در این مقاله توسعه اجتماعی حرفی به میان آوردیم از آن بابت است که نگاه شما حامیان بلامنازع در عزل و نصب ها را به نگاه هوشمندانه تر سوق بدهیم.
مهرداد معماری
